روز جهانی صنایع دستی | معرفی صنایع دستی های ایران

10 ژوئن | June 10 برابر با روز جهانی صنایع دستی در جهان نامگذاری شده است. که هر ساله هنرمندان اقسانقاط جهان این روز را جشن گرفته و گرامی می دارند. روز جهانی صنایع دستی توسط سازمان علمی و فرهنگی یونسکو | (UNESCO) تأسیس شد. 90 کشور برای رشد و توسعه اقتصادی و هنری صنایع دستی به این سازمان پیوستند. در روز جهانی صنایع دستی تقدیر می شود از هنرمندان و صنعتگرانی که خود خالق دست ساخته هایشان هستند و این آثار را با عشق و با فرهنگ غنی خود آفریده اند. از این رو با ترویج هنر خود که شاید نسل به نسل منتقل شده است تا در سطح جهان فرهنگ و رسوم آن منطقه درخشیده شود و به زبان ها بی افتند. از این رو ما هم جهت قدر دانی از هنرمندان سراسر جهان که در راه صنایع دستی تلاش می کنند تشکر و قدر دانشان هستیم که فرهنگ و آیین نیاکان خود را زنده نگه داشته اند و پیشه خود قرار داده اند.

در ایران روز گرامی داشت صنایع دستی به عنوان هفته صنایع دستی در نظر گرفته می شود و تا یک هفته در برخی از شهرهای ایران بازارچه صنایع دستی برگزار می شود.

ایران با داشتن فرهنگ و تاریخی غنی از صنایع دستی های مختلف مانند: فرش دستبافت ابریشمی، تابلو فرش دستبافت ابریشمی، ظروف سفالی و مسی، نقاشی، نجاری و … نقش مهمی در توسعه اقتصادی صنایع دستی خواهد داشت. این صنایع دستی بصورت روستایی، عشایری و حتی در شهرها قابل تهیه هستند. اقوام مختلف مه در کشور ایران زندگی می کنند از ایام قدیم با خلاقیت و ذوق هنری که داشته اند صنایع دستی خود را به شهرت بالایی رسانده اند تقریباً در ایران 370 زمینه صنایع دستی با 24 دسته مستقیم به ثبت رسیده است. علاوه بر ارزش های فرهنگی صنایع دستی نقش مهمی در توسعه اقتصادی نیز دارد. فراهم شدن فرصت های اشتغالزایی و کسب درآمد به خصوص در مناطق محروم مانند عشایرها و روستاها یکی از ویژگی های پرداختن به موضوع صنایع دستی است. از بزرگترین بهبود شرایط مالی و درآمد زایی از این راه می توانیم به صادرات و واردات صنایع دستی پرداخت که حائز اهمیت فراوانی است

بعضی از صنایع دستی مخصوص ایران

صنایع دستی بافت و نساجی
فرش و تابلوفرش دستبافت و ابریشمی
ابریشم بافی
گبه بافی
گلیم و جاجیم
مسند و کناره
قالی و قالیچه
محصولات چرمی
چادر شب بافی
مخمل بافی
پرده بافی
خوس بافی
نوار بافی
شمد بافی و …
رودوزی های سنتی
ملیله دوزی
سوزن دوزی
قلاب دوزی
پته دوزی
صنایع دستی فلزی
نقره کاری
مس کوبی
دواتگری
حکاکی
قلم زنی
زرگری
طلا کاری
ریخته گری
زیور سازی
علامت سازی
اسلحه سازی
صنایع دستی مینا کاری
مرصع
میناکاری مرصع
مشبک
مینای نقاشی
مینای صبی
صنایع دستی سفالگری
ظروف سفالی لعاب دار و بدون لعاب
صنایع دستی آبگینه
شیشه گری فوتی
شیشه گری قالبی
شیشه گری سه پوسته
شیشه گری دو پوسته
تراش روی شیشه
آب‌گز کاری و مات کاری
صنایع دستی چوبی
ساخت معرق
خراطی
منبت کاری
خاتم کاری و مشبک
صنایع دستی سنگی
معرق سنگ
فیروزه کوبی
حکاکی سنگ
مشبک سنگ و مرصع کاری
صنایع دستی نگارگری (گرافیکی)
صنایع دستی چاپ سنتی
چاپ روی کاغذ
چاپ روی پارچه
صنایع دستی حصیربافی
بوریا بافی
مرواربافی
بومبابافی و سبدبافی
صنایع دستی نمدمالی
صنایع دستی پوستین سازی
صنایع دستی چرم
جلدسازی چرمی سنتی
سراجی سنتی
دوخت روی چرم
معرق چرم
نقاشی روی چرم
زین سازی و حکاکی روی چرم
صنایع دستی رنگ سازی و رنگرزی سنتی
صنایع دستی پوشاک سنتی
بالاپوش‌ها
پاپوش‌های سنتی مانند چاروق
چموش
کلاش
گیوه و انواع بافت‌های دیگر
دیگر صنایع دستی
کتاب سازی
صحافی
جلدسازی
کاغذبری و کاغذسازی سنتی
مقرنس کاری
گچ‌بری
آینه‌کاری
نقاشی سنتی دیواری
و…

صنایع دستی چیست

به حرفه و صنعتی که در ساخت لوازم آن از دست یا ابزار ساده استفاده شده یاشد. داشتن توان اولیه مهارت پایه و استادکار بودن جزء اولین اساس برای خلق صنایع دستی است. فرهنگ، شرایط جغرافیایی و حتی ساده ترین موارد مانند مذهب و نگرش افراد می تواند در به وجود آمدن صنایع دستی یا کاردستی تأثیر داشته باشد. توجه کنید که قبلاً به صنایع دستی صنایع مستظرفه گفته می شد اما امروزه صنایع دستی به عنوان یک کالای صنعتی و مدرن اشاره می کند. در صنایع دستی با دو رویکرد سنت گرایانه و مدرن روبرو هستیم که بر کارکردهای تزئینی، فرهنگی، هنری، اجتماعی و اقتصادی بودن آن مبنی بر توسعه اقتصادی و فقرزدایی استفاده می شود. به حرفه و صنعتی که در ساخت لوازم آن از دست یا ابزار ساده استفاده شده یاشد. داشتن توان اولیه مهارت پایه و استادکار بودن جزء اولین اساس برای خلق صنایع دستی است. فرهنگ، شرایط جغرافیایی و حتی ساده ترین موارد مانند مذهب و نگرش افراد می تواند در به وجود آمدن صنایع دستی یا کاردستی تأثیر داشته باشد. توجه کنید که قبلاً به صنایع دستی صنایع مستظرفه گفته می شد اما امروزه صنایع دستی به عنوان یک کالای صنعتی و مدرن اشاره می کند. در صنایع دستی با دو رویکرد سنت گرایانه و مدرن روبرو هستیم که بر کارکردهای تزئینی، فرهنگی، هنری، اجتماعی و اقتصادی بودن آن مبنی بر توسعه اقتصادی و فقرزدایی استفاده می شود.

(اگر می خواهید در مورد صنایع دستی یا کار دستی اطلاعات کافی به دست بیاورید می توانید به ویکی پدیا مراجعه کنید).

برای صنایع دستی بودن چه شرایطی لازم است

هر محصول تولید شده را نمی توان به عنوان کاردستی یا صنایع دستی تلقی کرد و باید دارای شرایط مخصوص به خود باشد بعضی از عواملی که محصول تولیدی را به صنایع دستی بدل می کند عوامل زیر هستند که باید به آنها توجه کرد

بوم آورد بودن و تهیه مواد مصرفی داخلی
داشتن ارزش اقتصادی و رشد مالی
امکان فراهم بودن شرایط صادرات آسان نسبت به سایر کالاها
قابلیت تولید در بخش های مختلف مانند (جوامع عشایری، روستا، شهر) را دارا باشد
سریع بودن روند مراکز تولید بدون نیاز به ابزارهای گران قیمت
با دید فرهنگی از هویت یک ملت تولید شده باشد
ارزش افزوده بالا نسبت به سایر صنایع دیگر
نیازی به سرمایه گذاری زیاد نداشته باشد در مقایسه با سایر صنایع مختلف

صنایع دستی دنیایی برای آشنایی تمدن هاست

از آنجا که انسانها زمان کافی برای شناخت و یادگیری فرهنگ های مختلف ندارند. آشنایی با صنایع دستی و هنرهای فرهنگ های مختلف می تواند باورها و سلایق افراد مختلف را بازگو کند که دست به تولید این ابزار هنری زیبا زده اند. پس از جنگ جانی دوم بعضی از کشورها صنایع دستی را به عنوان بیانگر هنر و فرهنگ خود به معرض دید قرار دادند که اولین کنفرانس بین المللی در 10 ژوئن 1964 در نیویورک برگزار شد که تعدادی از اساتید، هنرمندان، صنعتگران، و افراد دیگر از 40 کشور جهان شرکت داشتند پس از این نشست و همایش (شورای جهانی صنایع دستی) به ثبت یونسکو تصویب و دبیرخانه آن در آمستردام هلند استارت کار خود را زد.بعضی از هدفهای شورای جهانی صنایع دستی

ترویج و تشویق افرادی که به امور صنایع دستی مشغول هستند همراه ارتقاع سطح معلومات و دانش افراد در مورد مسائل فرهنگی کشورهایی که عضو شورا بودند.
کوشا بودن در حفظ و نگهداری صنایع دستی نقاط مختلف دنیا و ظهور آن به عنوان عامل اصی شناسه فرهنگی ملت های مختلف
اتحاد بین تجار و صنعتگران مختلف

در سال 1347 مصادف با 1968 ایران هم به شورای جهای صنایع دستی پیوست و استارت کار خود را در آسیا و اقیانوسیه زد. ایران بعد از آن در سال 2010 روزی را به عنوان شناخت صنایع دستی به شورای آن پیشنهاد داد که با توافق 10 ژوئن در نظر گرفته شد و آن روز را WHD – World Handicrafts Day روز جهانی صنایع دستی در تقویم ثبت کرد.